रम्य तळागड .
इतिहास
तळागड शिवाजी महाराजांनी आदिलशाहकडून इ. स. १६५८ मध्ये जिंकून घेतला. पुढे पुरंदरच्या तहात २३ किल्ले मुघलांना दिले गेले. पण तळागड शिवाजी महाराजांकडेच राहिला. शिवाजीमहाराजांच्या मृत्यूनंतर तळागड सिद्दीकडे आला. पेशवेकाळात थोरल्या बाजीरावांनी सिद्दीवर मात करत १७ एप्रिल १७३५ मध्ये तळागड जिंकला. १८१८ मध्ये कर्नल प्रॉथरने घोसाळगडाबरोबरच तळागडाचाही ताबा मिळवला. पावसाळ्यातला डोळ्यांना सुखावणारा नितांत सुंदर कोकणी निसर्ग व किल्ल्यांवर असणारी अवशेषांची मुबलकता हे तळगड सफरीचं मुख्य वैशिष्टय़. त्यात एखादी पावसाची हलकी सर आली, तर ‘याचसाठी केला अट्टहास’ असं वाटून जातं! किल्ल्याची चढाई अतिशय सोपी असून सहकुटुंब बघता येईल असा हा देखणा दुर्ग आहे. तळागडाजवळच भटकण्यासाठी अवचितगड, सुरगड, घोसाळगड व बिरवाडी हे किल्ले असून सुंदर कोरीवकामानं नटलेली कुडे-मांदाडची लेणीही आहेत. वर्षांऋतूच्या ‘ऑफबीट’ अनुभवासाठी तळागड व कुडय़ाची लेणी हा मस्त पर्याय आहे. वर्षांतले बाराही महिने दुर्गप्रेमींच्या कौतुकास पात्र ठरणारा तळागड हा पावसाळ्यात आपली वेगळी ओळख मागे ठेवतो आणि ही छोटीशीच पण लक्षात राहणारी सफर पुन्हा पुन्हा आठवायला भाग पाडतो!
